Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Origineel ontwerp
- Volgens het origineel bestek ging de bunker gecamoufleerd worden als een houten stal met wanden bekleed met in creoline gedrenkte populierplanken van 24 mm dik. Dit type van camouflage is uiteindelijk voor deze bunker nooit uitgewerkt. Anderzijds gaat hetzelfde bestek de bunker dan nog valse ramen toewijzen wat nooit kan geklopt hebben met dit type van camouflage. Het bestek gaat in elk geval voor deze bunker vrij sterk de mist in.
- Effectief gebouwde concept
- De plannen van de bunker volgen wel degelijk het concept van een bunker die volledig werd ommuurd met baksteen.
- Er zijn nog vrij veel resten van de originele baksteenommuring aanwezig.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- De beide schietgaten waren afgesloten met elk 2 luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op dit plaatijzer waren houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van echte ramen te geven.
- Volgens het bestek had de bunker nog 2 valse ramen. Volgens de plannen waren deze terug te vinden op de rechter zijmuur. Deze zitten echter 1 op de linker zijkant, naast de toegang en nog een tweede op de achterzijde van het toegangssas.
- Deze waren identiek uitgewerkt op gefixeerde gegalvaniseerde platen van 1.00m x 1.40m (BxH).
- Ook zou het bunkertje volgens het bestek origineel nog 2 valse ronde raampjes (ossenogen) moeten gehad hebben. Hiervan zijn totaal geen sporen terug te vinden.
- Ook is de locatie van de toegang niet deze waar deze diende te zitten. De toegang was origineel naar achteren uitgewerkt, waar heden dus een vals raam steekt.
- Van de valse ramen op de rechter zijkant is geen spoor.
- Het eigenlijke toegangssas tot de bunker zat verborgen achter een heden nog grotendeels bestaand extra portaal.
- Aan de toegang van dit portaal was een houten camouflagedeur aangebracht van 1.00m x 2.00m (BxH).
- De dakstructuur was origineel voorzien van twee puntgevels bezet met houten planken. Deze puntgevels zijn nooit gebouwd omdat de dakstructuur uiteindelijk veel platter is uitgevoerd omwille van de aanwezige koepel. Dit originele dak ging zelfs over de koepel heen en was bedekt met rode Boomse pannen.
- Om het dak voor het gebruik van de koepel niet half te dienen slopen, werd het dak veel platter uitgewerkt zodat de koepel hier kwam bovenuit te steken.
- Allicht omdat het dak bijkomend vrij plat werd uitgevoerd, was het gebruik van pannen niet aan te raden en heeft men uiteindelijk voor asbestleien gekozen, wat heel duidelijk zichtbaar is op de foto van deze intacte bunker van voor de meidagen 40.
- Volgens het bestek werd er voor schouw 1.50 m zinken buis van 15 cm diameter voorzien. Allicht betreft dit buis die bovenop de koepel werd voorzien om boven het eigenlijke dak uit te komen in de hoge versie die nooit effectief werd gebouwd. Dit diende dan voor het afvuren van lichtkogels vanuit de koepel. Allicht is dit dus een stuk van het bestek dat nooit in praktijk zal gebruikt zijn.
- De koepel zat verborgen onder een soort van houten klokkentorentje.
- Binnenin zat onder de koepel een valluikje.
- Onder dit luikje had je klimijzers om de koepel te betreden.
- Vanuit de koepel vertrok 2.50m stemdragerbuis diameter 1" met op de uiteinden trechtervormige uiteindes.
- Voor men het eigenlijke toegangssas kon betreden diende men nog met stijgijzers (geen trap zoals in het bestek beschreven) 60 cm te dalen tot het niveau van de bunker.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Normaal diende de bunker ook deels omgeven te worden met een haag en de toegang diende uitgewerkt te worden met een dubbel poortje. De haag is zoals op de originele foto, nooit geplaatst, het dubbele poortje van 2.00m x 1.20m (BxH) is er wel degelijk op te zien.
- Het geheel had het uitzicht van een huisje in het veld omgeven met een omheining.
- Structuur.
- Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
- Achteraan de tweede kamer was een koepel.
- Elke kamer was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
- Opmerkingen.
- Het is een achterliniebunker tussen Muntekouter en Betsberg tussen B28 (215 m) en B30 (835 m). Hij stond in hoek opgesteld met B28 om zo samen een groter gezichtsveld en schietbereik te hebben.
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij eveneens voorzien om Hotchkiss- of Coltmitrailleurs te kunnen opstellen.
- De bunker is volledig vrij maar staat in de vochtige periodes van het jaar wel enkele centimeters onder water.
- Het is een fraaie bunker met nog mooie camouflagerestanten.
- Het deurgat zit niet waar het op plan getekend is. Hierdoor zijn er ook enkele wijzegingen van valse ramen uitgevoerd ten opzichte van de originele plannen.
- Het valse raam aan de kant van de huidige toegangsdeur heeft tevens sporen van projectielinslagen. Dit zijn echter geen originele kogelinslagen. Deze blijken te zijn veroorzaakt door het uitproberen van een vrij zwaar kaliber van jachtgeweer op de bunker. Ze hebben dus zeker niets te zien met de gebeurtenissen van mei 1940.
- De bouw van zowel deze bunker als de bunker B28 liep vertraging op doordat voor de aanvoer van de nodige bouwmaterialen een lokaal smalspoor was aangelegd. Boeren uit de directe omgeving stalen meermaals de spoorwegbilzen die hier bijhoorden waardoor de aanvoer van materialen serieuze vertraging opliep.
- Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 72.151,19 Bef gekost hebben.
- Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 102.651,19 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Terreinschets horende bij de voorstudie van deze bunker. Het getekende wegeltje, noordelijk van de bunker, is het onverharde wegeltje, heden de naam "Onderstandswegel" dragend. Bunkertje B28 ligt meer zuidwestelijk langs dit wegeltje aan de overkant van het wegeltje.
Wel leuk om te melden is dat ook hier de situatie wel niet meer dezelfde is dan in de jaren '30. Op dit plannetje ziet u het zuidelijk lopend wegeltje lopen juist voorbij een hoeve lopen. Heden loopt dit wegeltje niet meer langs diezelfde hoeve (enkel de aanzet naar de hoeve is nog identiek). Het wegelte is in zijn geheel iets meer oostelijk verlegd om zo op de wegel met de naam Doelwegel uit te komen.
|
|
|
Situatieplan horende bij de originele bouwplannen van deze bunker. Het ganse terrein was voor een dergelijke bunker vrij beperkt. Het was volledig omgeven met een omheining. Wel is het toegangspoortje in praktijk meer naar de linker voorhoek geplaatst in plaats van ter hoogte van het oreillon zoals hier getekend. |
|
|
Origineel grondplan van deze bunker. U kunt wel duidelijk zien dat het deurgat niet zit waar het origineel getekend was. Het is in praktijk aan de linker zijkant gestoken. Om dit te compenseren heeft men het kleine raampje op de linker zijkant gewijzigd in een groot raam. Ook op de achterzijde werd waar origineel de toegang was getekend, een groot vals raam voorzien. |
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan is getekend doorheen de rechter mitrailleurkamer en de koepel. Omdat de bunker al beperkt onder het maaiveld zit buiten qua grondniveau heeft men hier opnieuw een bunker met een vrij hoge koepel. Ook hier geldt opnieuw dat het dak veel platter is uitgevoerd geweest om te vermijden dat de helft van het dak in oorlogstijd zou moeten ontmanteld worden om de koepel bruikbaar te maken. |
|
|
Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan toont een dwarsdoorsnede van de bunker, gekeken naar de achterkant. Hierdoor zie je links de toegang tot het toegangssas en rechts opnieuw de koepel. |
|
|
Zeer fraaie foto van deze bunker, allicht genomen vrij kort na de bouw ervan. De foto moet van Belgische herkomst zijn. Wel werd er specifiek voor gezorgd zo weinig mogelijk herkenningspunten mee te fotograferen. Er werd allicht doelbewust zo gefotografeerd dat de kerk van Bottelare niet in beeld kwam. Zeer leuk is in elk geval de wijze waarop de koepel werd verstopt onder een soort van houten klokkentorentje. (Foto: Collectie De Muntenaar) |
|
|
Deze foto geeft een ongeveer gelijkaardig zicht anno 2010. De smalle spriet van een boompje links op de achtergrond blijkt nog merkwaardig identiek aanwezig. Opvallend is ook wel hoe sterk het bunkertje met der tijd is bedolven geraakt onder grond van de omliggende kouters. Ook opmerkelijk ten opzichte van bovenstaande foto is dat er op de achtergrond, op de Stas de Richellaan, nog geen sprake is van enige bebouwing. |
|
|
Vooraanzicht op deze toch nog altijd fraaie bunker anno 1995. De voorkant was toen aan de voorkant nog meer overwoekerd dan dat dit heden nog het geval is. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Achterkant van dezelfde bunker uit dezelfde periode. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Zicht op dezelfde zijde van de bunker ongeveer 5 jaar later, anno 2000. (Foto: Collectie De Muntenaar) |
|
|
Zicht op het bunkertje verderop in het veld anno 2006, gezien vanaf de Prinses Astridlaan.
|
|
|
Nog een mooie sfeerfoto genomen van de bunker B29 vanaf de bunker B28 langs de Onderstandswegel. Op de achtergrond opnieuw de zeer goed herkenbare kerk van Bottelare. (Foto anno 2010)
|
|
|
Zicht op de rechter zijkant met de restanten van een vals raam. De als camouflage volledig uitgemetste achterhoek in baksteen is ook nog gedeeltelijk aanwezig. Links op de voorgrond is het oreillon van de bunker. |
|
|
Achterkant van de bunker. Links is de baksteen deels verdwenen. Dit was de extra hoek die in baksteen (zuiver als camouflage) werd voorzien om het geheel een vrij vierkant uitzicht te geven. Waar origineel het deurgat was voorzien, vindt men enkel een vals raam.
Rechts op de achtergrond, bunkertje B28 waarmee deze bunker in hoek stond opgesteld.
|
|
|
Achterkant en linker zijkant van de bunker. U ziet wel duidelijk dat het deurgat niet zit waar het op het originele plan is getekend. In de plaats heeft men achteraan een groter vals raam gemaakt. |
|
|
Mooie sfeerfoto van dezelfde hoek anno 2010. (Foto collectie David Vervust) |
|
|
De linker zijkant van de bunker met de toegangsdeur linksachteraan. U ziet ook duidelijk het valse raam met een aantal projectielinslagen. Deze zijn niet afkomstig uit mei 1940 zoals reeds in de tekst boven de foto's werd verklaard. |
|
|
Voorkant van de bunker met de twee schietgaten gecamoufleerd als valse ramen. De voorkant is heden weer beter zichtbaar als vroeger. |
|
|
Vooraanzicht. Het linker schietgat is vrij. Het rechter is nog steeds dichtgemetst. |
|
|
Blik op de binnenkant van het toegangssas door het linker schietgat. Ook de binnenkant van deze bunker is vrij rommelig. Ook staat de bunker het grootste gedeelte van het jaar wel beperkt onder water. |
|
|
Binnenzicht meest linkse mitrailleurkamer. Dit is de kamer waar het toegangssas in uitkomt. |
|
|
Achterkant van de tweede mitrailleurkamer. Ook deze bunker is aan de binnenkant praktisch volledig ontdaan van alle ijzer. Enkel de grote haken achteraan deze wand zijn onaangeroerd gebleven. |
|
|
Restanten van de eveneens totaal ontmantelde koepel van de bunker. Ook het koepelgat is nog volledig dichtgemetst. |
|
|
Tweede mitrailleurkamer met het nog afgesloten schietgat. |
|
|
Blik op het schootsveld van deze bunker door het enige geopende schietgat. We kijken op deze wijze uit op de velden tussen Munte en Bottelare. |
|
|
| |
|
.jpg)
